Streekhistorie: Overnachten in Maassluis

Om de recreatie en het toerisme te stimuleren kan Maassluis wel een hotel gebruiken, de burgemeester is er een groot voorstander van. Het is daarom goed dat er plannen zijn met het oude gebouw van Smit en de Loodsdienst aan de buitenhaven. Dit gebouw ombouwen tot hotel, gecombineerd met horeca en culturele activiteiten, zou Maassluis ten eerste meer binding met het water geven en ten tweede aantrekkelijker maken voor een langer verblijf door toeristen.

Waar overnacht je nu in Maassluis?

Ik hoor dat u zich nu verwonderd afvraagt: kun je nu eigenlijk wel overnachten in Maassluis?

Jazeker! Neem de moeite om te snuffelen op internet en er blijken een stuk of 10 adressen te zijn waar dat kan. Dit zijn meest particuliere Bed & Breakfasts op mooie locaties in de binnenstad. De mooiste overnachting is mogelijk in een markant historisch pand: het Gemeenlandshuis van Delfland aan de Hoogstraat. U slaapt in de voormalige woning van de sluiswachter aan de Stadhuiskade. Een heel bijzondere locatie!

Verder heeft Maassluis ook een hotel en wel in de Piet Heinstraat. Iedereen mag er overnachten, maar de eenvoudige kamers zijn vooral in trek bij zeelieden en werknemers in Europoort. En daarmee kunnen we een sprong naar het verleden maken: het Zeemanshuis in Maassluis.



Het Zeemanshuis op de Wip omstreeks 1910.

Waar overnachtte men vroeger in Maassluis?

Het Zeemanshuis op de Wip is in 1902 in gebruik genomen. Er was in een vissersplaats als Maassluis behoefte aan een overnachtingsadres voor zeelieden uit andere plaatsen die hier de nacht moesten doorbrengen. Maar zoals de naam al zegt: het zou ook een tehuis moeten zijn voor degenen die vreemd waren in Maassluis en er de avonden en de weekenden moesten doorbrengen voor zij weer uit konden varen. Te zien aan de prijslijst werd er voor een zo laag mogelijk bedrag onderdak geboden. 40 cent per nacht (inclusief een kopje koffie), terwijl een kop koffie 5 cent kostte. Vergelijken we dat met ons huidige prijspeil, dan zou je er tegenwoordig voor nog geen 20 euro kunnen slapen.



Dienstregeling Maassluis-Den Helder.

Kennelijk reisden de zeelieden nogal eens naar andere havenplaatsen, want de prijslijst is gecombineerd met de dienstregeling van de 'Hollandse IJzeren Spoorwegmaatschappij'. Volgens deze kon men in 1902 rechtstreeks met de trein van Maassluis naar Den Helder reizen. Kom daar nu eens om!

In het Zeemanshuis kon je, volgens dezelfde prijslijst, een broodje krijgen desgewenst alleen met boter, want beleg was duurder, en een glas melk. Kennelijk wilde men de zeeman beschermen tegen alcoholgebruik, want er staat alleen limonade op het menu. Later heeft het tehuis ook een café-functie gekregen. De tehuis-functie bleek duidelijk uit het feit dat er verschillende keren evacuees zijn opgevangen, bij watersnood, brand, of gestrande reizigers die niet meer met de pont over konden.

Toen het Tehuis voor Zeelieden werd opgeheven heeft het gebouw dienstgedaan als hotel/restaurant. Maassluis heeft dus een hotel midden in de binnenstad gehad. Deze functie is echter een jaar of 10/15 geleden vervallen en tegenwoordig schijnt het een tehuis voor Poolse werknemers te zijn, hoewel niemand er het fijne van weet.



Rechts herberg De Moriaan, links zien we de Zuiddijk.

Herberg De Moriaan stond op nog geen steenworp afstand, op de hoek van de Haven en Zuiddijk. Volgens oude kaarten stond er op deze plek waarschijnlijk eind 16e eeuw al een herberg. Het gebouw is tot zijn afbraak in 1939 een begrip geweest in Maassluis. De herberg was chic genoeg om er koninklijke gasten te ontvangen die Maassluis aandeden of over wilden varen naar Brielle of Engeland. Er zijn rekeningen bewaard van maaltijden die het gemeentebestuur aanbood aan de koninklijke gasten: meer dan 400 gulden. Daar kon een vissersgezin twee jaar van rondkomen. Verenigingen zoals de duivenmelkers huurden er ruimte. Belangrijke vergaderingen en volksbijeenkomsten werden in De Moriaan gehouden. Openbare veilingen van vastgoed vonden er plaats en het was ook nog een café.

Er is een aardige verklaring bedacht voor de naam van de herberg: Ooit zou er een Ethiopische missionaris zijn aangespoeld in de Maassluise haven en een opwekkingsbeweging op gang hebben gebracht. Te zijner ere werd de herberg getooid met een zwarte kop. Als dit waar is, moet datzelfde verhaal zich in tientallen plaatsen in Nederland hebben afgespeeld, want 'De Moriaan' was een veelvoorkomende naam voor hotels en restaurants. We laten het daarom voor wat het is: een volksverhaal waarvoor geen enkel bewijs is gevonden.



Hotel Maaszicht aan de Govert van Wijnkade aan de buitenhaven.

Met hotel Maaszicht is het kringetje rond. Dit hotel stond aan de buitenhaven naast het gebouw van Smit. De buitenhaven kwam tot ontwikkeling na het graven van de Nieuwe Waterweg. Eind 19e, begin 20e eeuw vestigden zich er nieuwe bedrijfstakken die de toenemende scheepvaart langs Maassluis naar Rotterdam moesten begeleiden. Denk aan de sleepdienst, douane, loodsdienst, berging. Daarbij paste ook een hotelfunctie. Lang heeft het hotel niet kunnen bestaan. In de jaren 1930 gingen de zaken al minder goed, omdat de haven van Maassluis te klein werd voor de snel groter wordende schepen van de verschillende diensten. Tussen 1936 en 1939 brandde het hotel af en het is niet herbouwd.

En nu wordt wellicht datzelfde oude Smit-gebouw, ook bekend als het Sanofipand (naar de laatste eigenaar), het nieuwe hotel van Maassluis.