Archief

"Maak joods leven in Westland meer zichtbaar"

Wist je dat er aan de Opstalweg in Naaldwijk een joodse begraafplaats ligt? En dat je tijdens het winkelen in Naaldwijk weleens over de restanten van een joods badhuis bent gelopen? Waarschijnlijk niet. De Stichting Joods Westland wil daar verandering in brengen.

De geschiedenis van het joodse leven in Westland mag volgens de stichting niet verloren gaan. Daarom vragen zij aandacht voor de joodse gemeenschap van vroeger, waarvan nu nog de sporen te zien zijn.

De Israëlitische begraafplaats in Naaldwijk is eind 18e eeuw aangelegd en ligt op een centraal punt in Westland: tussen Monster, 's-Gravenzande en Naaldwijk. In die kernen leefden rond 1800 namelijk de meeste joden van Westland.

Een joodse begraafplaats mag nooit geruimd worden, de mensen liggen daar eeuwig. Pijnlijk is dan ook, dat de meeste grafzerken in zeer slechte staat verkeren. Als het aan de Stichting Joods Westland ligt, wordt de begraafplaats gerestaureerd. "Anders zijn ze voor de eeuwigheid verloren", zegt secretaris Harry Groenewegen.

Hoeveel mensen hier begraven liggen, dat weet de stichting niet. Een tweede wens is dan ook, om dat te onderzoeken. Maar deze Israëlische begraafplaats is lang niet het enige spoor van joods leven in Westland. Zo doet het kerkje op het Heilige Geesthofje in Naaldwijk tussen 1807 en 1920 dienst als synagoge.

Naast het huidige reisbureau D-reizen in de Molenstraat in Naaldwijk stond vroeger een mikwe, een joods badhuis. De stichting denkt dat de restanten onder de grond nog in goede staat verkeren. "Die willen wij zichtbaar maken", zegt voorzitter Arie Storm. "Met de afdekking van een glazen plaat kun je dat laten zien en maak je duidelijk: ik koester het joodse leven in Westland."

De Stichting Joods Westland is ook opgericht om tentoonstellingen over het joodse leven in Westland te organiseren. Een permanente expositie met joodse spullen in de synagoge bijvoorbeeld. "En met een app kun je de onderduikadressen tijdens de Tweede Wereldoorlog laten zien", laat Groenewegen weten. "Maar dat is voorlopig nog een idee, toekomstmuziek".